Door Edwin Gitsels/Biografiebureau Dit is je leven - 27/03/2021
Zijn je ouders binnenkort 30, 40, 50 of misschien zelfs 60 jaar getrouwd? Of wordt je vader 80 jaar, of je moeder 75? Alvast gefeliciteerd! Maar wat een domper dat je het nu niet groots kunt vieren, in deze coronatijden. Als je toch iets bijzonders voor ze wilt doen, heb ik misschien de oplossing: geef ze hun levensverhaal in een prachtig boek! Het is het (bijna) mooiste cadeau voor je ouders!
Waarschijnlijk ben je sowieso al aan het nadenken over wat je ze zult geven. Lastig hè? Vaak hebben mensen die wat ouder zijn al alles wat hun hartje begeert. Bovendien wil je iets echt origineels geven, iets wat ze zal ontroeren, wat indruk maakt, waaruit echt spreekt hoeveel je om ze geeft.
GEEF ZE EEN KLEINKIND
De allermooiste cadeaus die je je ouders kunt geven, dat zijn een kleinkind, structurele aandacht en liefde, en een unieke ervaring, zoals een feest of een vakantie. Mocht het toevallig zo uitkomen dat je ze op die heuglijke dag kunt mededelen dat er een nieuw leventje aan zit te komen, ja, daar kan natuurlijk niets tegenop. Want daarmee zet je een fantastische kroon op hun leven: voortzetting van hun bloedlijn.
Met mijn ouders (1985)
Ik heb het zelf een keer meegemaakt. Toen mijn ouders 35 jaar getrouwd waren, in 1984, vierden ze dat met een groots familiediner in Molen De Dikkert in Amstelveen. Op die avond onthulde mijn zus dat ze in verwachting was. Nou, dat werd me toch een emotionele toestand, het was geweldig om te zien. En hoewel mijn ouders in totaal zes kleinkinderen kregen (ze zijn inmiddels allebei overleden) is dat de enige zwangerschapsaankondiging die ik me nog goed kan herinneren. Omdat het op zo’n prachtig moment kwam.
Nu is de kans dat een huwelijksjubileum van je ouders precies in de periode valt dat je ontdekt dat jullie zwanger zijn natuurlijk niet heel groot. Maar gelukkig heb ik nog twee tips!
GEEF ZE EEN UNIEKE ERVARING
Materiële cadeaus hebben geen blijvende impact. Zelfs loterijwinnaars die meer dan een miljoen in de wacht slepen, wennen na verloop van tijd aan hun nieuwe rijkdom. Vervolgens geven ze hun leven hetzelfde rapportcijfer als voor die hoofdprijs.
Wat mensen wel duurzaam raakt is een investering in tijd en aandacht. Dat kan op veel manieren: door iets zelf te maken – een kunstwerk, kleding, een zelf ontworpen meubelstuk – of door het meest waardevolle dat een mens in deze jachtige tijden heeft te delen: tijd en aandacht. Neem je ouders mee op vakantie, of geef ze een abonnement op samen met jou en je gezin uit eten gaan of dagtripjes maken elke 1e en 3e zondag van de maand, ik noem maar iets. Het mooiste is als weet over te brengen dat je er zelf ook erg naar uitkijkt, dat het voor jou ook een manier is om continuïteit in het gezamenlijk dingen doen te brengen. Omdat het leven en je agenda anders met je op de loop gaan.
Maar voorlopig is het plannen van uitjes, trips en etentjes geen optie. En om nou te zeggen: “We gaan samen iets heel leuks doen, maar wanneer, geen idee nog,” dat is ook weer zo wat.
Of misschien is het niet mogelijk om structureel tijd in te ruimen voor het gezamenlijk dingen ondernemen. Of woon je in het buitenland, waardoor het niet realistisch is. Geen nood, hier is optie drie!
GEEF ZE HUN LEVENSVERHAAL
Een boek over hun leven is een prachtig cadeau voor je ouders
Beeld je je de reactie van je ouders eens in als ze op de viering van hun huwelijksjubileum of verjaardag een mooi gebonden boek krijgen waarin hun levensverhaal wordt verteld. Samengesteld uit interviews met iedereen die hen goed kent of heeft meegemaakt in vroeger tijden. Rijk geïllustreerd met foto’s.
Of een film waarin iedereen die hen dierbaar is – kinderen, kleinkinderen, broers, zussen, andere familieleden, vrienden –, en die ze in deze barre tijden niet of veel te weinig kunnen zien, vertellen over wat je vader en moeder in hun leven betekenen. Ze vertellen de mooiste anekdotes, waarin ze misschien wel voor het eerst recht uit het hart uitspreken waarom ze van hen houden. Soms is het voor mensen lastig om hun gevoelens te uiten, terwijl dat gek genoeg tegenover een onbekende interviewer vaak makkelijker is dan tegenover de persoon of personen zelf. En dat alles geïllustreerd met foto’s en filmpjes van vroeger, met nostalgische sfeerbeelden uit hun jeugd, kortom: een documentaire over hun leven. Gemaakt met professionele televisiekwaliteit, want naast biograaf ben ik al 25 jaar programmamaker.
Wat natuurlijk ook kan, is dat je je vader en/of moeder zelf mee laat werken aan het boek. Dan geef je ze een zogenaamde ‘dummy’, met een prachtig ontworpen omslag, maar met louter blanco pagina’s erin. En je zegt: hierin komt jouw/jullie levensverhaal. Waarna ik ze een aantal malen uitgebreid ga interviewen en hun verhaal opschrijf. Niet met pen in die dummy, uiteraard. De boeken worden in elke gewenste oplage vanaf 1 exemplaar gemaakt door een professionele drukkerij/boekbinderij.
GEEF ZE ONSTERFELIJKHEID
Een kleinkind is het mooiste cadeau, dan tijd en aandacht en dan een biografie.
Het is het mooiste cadeau dat je kunt krijgen omdat je daarmee hun leven eeuwigheidswaarde geeft. Want niet alleen zijzelf, ook hun kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen hebben een uniek document waarmee ze generaties lang gekoesterd zullen blijven.
Maar het levert nog veel meer op:
Liefde. Een (nog) hechtere band met je dierbaren. Door wat ze over je zeggen.
Trots. “Als je het zo achter elkaar ziet heb ik toch wel heel wat neergezet.”
Zelfrespect. “Misschien was het niet altijd makkelijk, maar ik heb het goed gedaan.”
Plezier. Want het is een geweldige ervaring om zo’n film of boek te zien/te lezen!
Begrip. Door wat anderen over je zeggen, door dat je de rode draad nu ziet.
Hernieuwde levenslust. Zin om het verhaal verder te beleven en vorm te geven.
Waarde. Het leven is een groot cadeau. Letterlijk!
Gun je je ouders de wereld? Gun ze dan dit unieke cadeau. Ook in deze coronatijd prima te realiseren!
Wil je meer weten over alle mogelijkheden? Neem dan nu contact op!
bij de laatste jaren van je leven. Als we geen spannende dingen meer verwachten en van achter de geraniums kunnen terugkijken op een al dan niet welbesteed bestaan. Dat is een misvatting. Twee zeer succesvolle biografieën van de laatste jaren zijn die van voetballeeuwin Lieke Martens en vlogster Monica Geuze. Lieke was 25 toen ze haar boek schreef, Monica pas 22. Nu gaat het er niet om dat we alelmaal een bestseller moeten scoren, maar het geeft aan dat je al op 
jonge leeftijd een levensverhaal waard bent. Ook als je geen bekende persoon bent. Er zijn twee voordelen van een biografie op jonge leeftijd. 1/ Je kunt je ouders er een groot plezier mee doen. (De gangbare opvatting is: een biografie is voor (klein)kinderen. Andersom kan net zo goed!) 2/ Je kunt over 10 of 20 jaar teruglezen hoe je vroegere ik naar het leven keek. Zo kun je zien welke ontwikkelingen je hebt doorgemaakt. Uiterst leerzaam èn vermakelijk!
De beroemde Britse schrijver Anthony Trollope (1815-1882) schreef 65 boeken en twee toneelstukken, en daarnaast nog een stapel korte verhalen, artikelen en brieven. Zijn geheim? Hij mat zijn voortgang in brokjes van een kwartier. Hij nam als doel voor ogen om elke 15 minuten 250 woorden te schrijven. En dat drie uur per dag. Elk kwartier had hij de voldoening van ‘weer 250 woorden af.’ Met als dagelijks resultaat 3 uur x 4 kwartier x 250 woorden = 3000 woorden.
Zelf heb ik van mijn 17e tot mijn 23e (niet geheel toevallig de leeftijd waarop ik ineens profmuzikant werd: een bliksemomslag) een dagboek bijgehouden. Als ik daar nu in teruglees, is het of ik een heel ander iemand was. Had ik deze notitieblokken vol Jugendschmerz niet gehad, dan had ik nu waarschijnlijk een heel ander verhaal verteld over mijn coming of age jaren.
Hoe kun je je eigen leven terugkijken of -lezen? Door het eerst òf op te nemen òf op te schrijven. Je eigen leven opschrijven is het makkelijkst, met potlood in een dummy of een Parker in een Moleskine, of intikken op je laptop: kies altijd voor de werkwijze die jij het prettigst vindt, die de minste drempels opwerpt. Als je maar schrijft. Liefst elke dag. Er zijn periodes in mijn leven dat ik dat intensief heb gedaan, bijvoorbeeld van mijn zeventiende tot mijn drieëntwintigste. Toen ik dat 30 jaar later weer terug las, was ik verbijsterd door hoeveel ik was vergeten. Het autobiografisch geheugen is een gatenkaas en een liegbeest. Lees 
De speelfilm Diana uit 2013 met Naomi Watts in de titelrol is gebaseerd op het boek 
Het meest spraakmakende programma over Diana tot nu toe gemaakt is de documentaire 
Opvallend is dat Diana naar voren komt als ‘een deugniet’, zoals sommige media het braaf verwoorden; ik spreek liever over ‘een keetwijf’. Harry vertelt dat hij zich vooral haar lach herinnert. Eén van haar motto’s was: ‘Je kunt zo ondeugend zijn als je wilt, maar zorg dat ze je niet betrappen.’
Het zijn allemaal keuzes. Een van de mooiste quotes die ik ken is van mijn naamgenoot de Engelse dichter Edwin Markham. Hij schreef: ‘Keuzes zijn de scharnieren van het lot.’ In het kader van dit onderwerp heeft dat zelfs een dubbele betekenis. Niet alleen de keuzes over wat je wel of niet in je levensverhaal opneemt, ook de keuzes die je in je leven hebt gemaakt bepalen in hoge mate het eindresultaat. Je zou bijvoorbeeld ook een biografie kunnen schrijven die geheel bestaat uit die momenten in je leven dat je voor een belangrijke keuze stond. Wel of niet trouwen, wel of niet scheiden, wel of niet emigreren, wel of niet ontslag nemen en voor jezelf beginnen, enzovoort.
Floyd schrijft: ‘Ik probeerde de allerbeste biografie van elke president te identificeren. Bij een paar presidenten was het moeilijk om zelfs maar één goede biografie te vinden. Maar in de meeste gevallen leek het onmogelijk om me te beperken tot maar één.’ En dus veranderde hij van tactiek en verzamelde zo veel mogelijk goeie presidenten-biografieën. Een paar jaar later had hij er al 125. ‘Ik besloot dat het tijd was om op een speciale missie te gaan: het lezen en recenseren van al deze 125 boeken. Met als doel het vinden van de allerbeste biografie van elke president.’
Er zijn meer voorbeelden van dergelijke prestaties. De Amerikaanse journalist A.J. Jacobs las de complete Encyclopedia Britannica uit met als doel de slimste mens ter wereld te worden. Hij schreef er in 2004 een boek over, The Know-it-all (in het Nederlands: Ik weet alles!), dat een bestseller werd. Eton Musk las de E.B. zelfs twee keer helemaal, alleen schreef hij er geen boek over. Ook hij is aardig bekend, maar om andere redenen…
Zo geschiedde. Inmiddels is het boek voor de helft klaar. Ellen was allang opgegeven, maar ze is ijzersterk. Het gaat nog steeds redelijk goed met haar. Zij heeft vier kleinkinderen, de oudste is acht jaar en ze zal dus nooit een volwassen gesprek met hen kunnen voeren. Maar zij heeft de behoefte om hen te vertellen wat zij allemaal heeft meegemaakt in haar leven. Door het werk van haar man heeft ze in drie verschillende werelddelen gewoond, gewerkt en geleefd. Ook haar verhalen over haar prille jeugd in de Tweede Wereldoorlog zijn zeer waardevol en indrukwekkend voor haar kleinkinderen.
De rest van het verhaal moet je zelf maar lezen, het boek is 
